Przypomnę te najstarsze, z odległej przeszłości. Do tych mniej znanych z bieżących lat, z XXI wieku. Artyści-bohaterowie skandali: Praksyteles i wyrzeźbiona naga Fryne, Filippo Lippi i jego romans z mniszką, „Ostatnia Wieczerza” Paola Veronese’a, „Sąd Ostateczny” Michała Anioła, Artemisja Gentileschi, Gustave Courbet i realizm, „Olimpia” i „Śniadanie na trawie” Edouarda Maneta, „Szał” Władysława Podkowińskiego. A także „Poród Barbie” Alicji Żebrowskiej, poród w galerii Marni Kotak, "Projekt dziecko” Joanny Rajkowskiej.
W wykładzie 05.04. przypomnę te najstarsze, z odległej przeszłości. Następna seria „skandalicznych” wydarzeń – po wakacjach. Tym razem afery wywołali:
1. PRAKSYTELES z Aten (przełom V i IV w. p.n.e.) Afrodyta z Knidos (ok. 360 r. p.n.e). Pozowała nago Fryne, hetera.
2. FILIPPO LIPPI (1406 – 1469, Florencja i okolice). Romans z mniszką, której zrobił dziecko, żył z nią na kocią łapę i nie chciał poślubić.
3. PAOLO VERONESE (1528 – 1588) „Ostatnia Wieczerza” zamieniona na „Ucztę u Leviego” (1573). Awantura przed sądem inkwizycyjnym.
4. MICHAŁ ANIOŁ BUONARROTI (1475 – 1564) „Sąd Ostateczny” w Kaplicy Sykstyńskiej (1508 – 1511; 1536 – 1541). Za dużo nagości – Daniele da Violtera, zwany „majtkarz” zamalował nieprzyzwoite miejsca w konsekwencji postanowień soboru trydenckiego w 1564 r.
5. ARTEMISIA GENTILESCHI (1593 – 1656). Zemsta na Agositino Tassim, współpracowniku ojca Oratia: pozbawił ją dziewictwa, obiecywał ślub, porzucił. Sprawa sądowa w 1612. Zemsta – w obrazach.
6. FRANCISCO GOYA (1746 – 1828) „Maja naga” i „Maja ubrana” (1797 – 1800). Najbardziej skandaliczne obrazy Goi. Pozowała Pepita Tudó, kochanka Manuela Gododya, Księcia Pokoju.
7. GUSTAVE COURBET (1819 – 1877). Skandalista od początku do końca (Komuna Paryska, ucieczka z Francji, pijaństwo). Pierwszy skandal – „Kąpiące się” (1853). Pozowały „niegodne uwiecznienia”prostaczki. Potem Pawilon Realizmu 1855. Na koniec – „porno”: „„Pochodzenie świata” (1866); „Śpiące” (1866).
8. GABERIEL DANTE ROSSETTI (1828 – 1882). Prerafealita. Jego muzą i żoną była Elisabeth Siddal, modelka Millesa do „Ofelii” (1851/52) . Po urodzeniu martwej córki – depresja. Nadużycie laudanum – śmierć. Pochowana z wierszami Rossettioego i ekshumowana.
9. WŁADYSŁAW PODKOWIŃSKI (1866 – 1895). „Szał” – wyobrażenie czy podobizna? Wystawienie w Zachęcie w 1894; pocięcie na pasy przez autora w przededniu zamknięcia pokazu.
10. AMADEO MODIGLIANI (1884 – 1920). Związek z 19- letnią Jeanne Hebuterne (on – Żyd, ona – katoliczka); nieślubne dziecko. Jej samobójstwo w kolejnej ciąży dzień po śmierci artysty.